Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

 

Ερμηνεύει τον Μάρκο, στην παράσταση του έργου «Ρένα» που ανεβαίνει στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. Ο ηθοποιός, σκηνοθέτης και μαραθωνοδρόμος Άγης Εμμανουήλ, μιλάει για το ρόλο του στην παράσταση, για τη συνεργασία του με τη σκηνοθέτρια Νικαίτη Κοντούρη και για το έργο του Αύγουστου Κορτώ, που πραγματεύεται την αγάπη, τη ζωή και τον έρωτα χωρίς φραγμούς.

 

 

Ποιες ήταν οι πρώτες σας σκέψεις όταν διαβάσατε το έργο;

Μου συνέβη κάτι παράδοξο και αστείο ταυτόχρονα, κατά τη διάρκεια της πρώτης ανάγνωσης της «Ρένας». Όταν τελείωσα τη Σχολή του Εμπρός, ξεκίνησα αμέσως πρόβες για την πρώτη μου παράσταση, το «Γυάλινο Κόσμο», που είχε σκηνοθετήσει ο Δημήτρης Μαυρίκιος και αμέσως μετά τις πρώτες παραστάσεις, άρχισα πρόβες για την «Αγγέλα» του Σεβαστίκογλου, που σκηνοθέτησε ο δάσκαλός μου, ο Τάσος Μπαντής. Και τα δύο, παίχτηκαν στο Εμπρός και έπαιζα παράλληλα το 1997-1998. Η «Αγγέλα» και ο Στράτος που ερμήνευσα στην παράσταση, πρέπει να μπήκαν βαθιά στο μεδούλι μου, μιας και οι πρόβες και η έρευνα που είχαμε κάνει, ήταν πολύμηνη κι επίσης, ήταν η παράσταση που θα υλοποιούσε το όραμα της Σχολής μας. Δηλαδή, να δημιουργήσει ένα φυτώριο ηθοποιών, το οποίο θα στελεχώνει τις μελλοντικές παραστάσεις του θεάτρου Εμπρός. Έτσι λοιπόν, όταν διάβασα τη «Ρένα», που μεγάλο μέρος του έργου διαδραματίζεται στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας και κυρίως με τον Μάρκο που ερμηνεύω και που μένει σε ένα δώμα στην οδό Ευριπίδου, άρχισαν να μου έρχονται μνήμες από βιώματα που είχα ζήσει στην περιοχή του Ψυρρή, ως μαθητής και ηθοποιός, από το 1992 μέχρι το 2007. Ταυτόχρονα, ένιωθα τόσο οικείο τον αέρα που ανέπνεε ο Μάρκος των δεκαετιών 1920 και 1930, σα να είχα ζήσει στην πραγματικότητα στα ίδια λημέρια, τις δεκαετίες 1940 και 1950, που έζησε ο Στράτος του Σεβαστίκογλου, με αποτέλεσμα να μπερδεύω, το φανταστικό με το πραγματικό. Αυτός ήταν και ο πρωταρχικός λόγος που αποφάσισα να συμμετέχω στη Ρένα. Η λέξη Ευριπίδου και οι περιγραφές του Κορτώ, όπως και η γλώσσα του έργου του, επανέφεραν πολύ βαθιές και έντονες μνήμες, τοποθετημένες σε μια κούτα ψηλά στη βιβλιοθήκη του συναισθηματικού μου κόσμου, που μόλις άνοιξε, ξεχύθηκε ένα κομφετί αναμνήσεων από τα καλύτερά μου χρόνια, κάποια φανταστικά πρόσωπα και όχι μόνο, τα οποία με κάλεσαν να ενσαρκώσω έναν ωραίο τύπο, όπως ο Μάρκος. Ιδεαλιστή και αληθινό. Νομίζω πως η Ρένα του Κορτώ, θα με κάνει να χαμογελάω τους επόμενους μήνες….

 

Κατά τη γνώμη σας ποιο είναι το θέμα του έργου;

Ο έρωτας! Ο έρωτας για τον αγαπημένο ή την αγαπημένη, ο έρωτας για το επόμενο ξημέρωμα, ο έρωτας για τη ζωή! Η νωθρότητα, μάς καταδικάζει να βάζουμε εύκολα ταμπέλες στους άλλους, ώστε να ικανοποιούμε το αστείρευτο εγώ μας κι έτσι δε διαθέτουμε χρόνο για τον άλλον, να ψάξουμε λίγο παραπάνω ώστε να ανακαλύψουμε τι βαθύτερα είναι ο συνάνθρωπός μας. Έτσι λοιπόν, μπορούμε πολύ εύκολα να κατηγοριοποιήσουμε μια ιερόδουλη κι αμόρφωτη, όπως η Ρένα, στους ανθρώπους που έχουν αναλάβει απλώς να ασχολούνται με το αρχαιότερο επάγγελμα. Όμως, η Ρένα και η κάθε Ρένα, είναι πρώτα από όλα άνθρωπος και μπορεί να εκπλήξει, όπως στο έργο του Κορτώ, που μια ομάδα νέων δημοσιογράφων θέλουν να  φτιάξουν ένα καλό πορτραίτο, ενός ασυνήθιστου θεατή του Pride, της γιαγιάς που τη λένε Ρένα η Σμυρνιά όπως τους συστήνεται, αλλά στη συνέχεια γίνονται οι ίδιοι θεατές, μιας περήφανης διήγησης που περιελάμβανε τη ζωή ενός ελεύθερου ανθρώπου, καθώς και την παρακολούθηση μεγάλου μέρους της ιστορίας της Ελλάδας του προηγούμενου αιώνα, από όπου επιβίωσε η ηρωίδα δια πυρός και σιδήρου. Επίσης, ό,τι ακολούθησε η Ρένα, το έκανε με ξεχωριστό  θάρρος, τόσο πολύ, που ρίσκαρε δυο φορές τη ζωή της για το Μάρκο της και μπήκε στο τρελάδικο, όταν έχασε το Βασίλη της. Ο έρωτας, χωρίς όρια λοιπόν, είναι το θέμα του έργου.

 

Ποιος είναι ο ρόλος που ερμηνεύετε; 

Ο Μάρκος ήταν, είναι δηλαδή, άνθρωπος ιδεολόγος που νοιαζόταν για τον αδύναμο. Έζησε σε μια δύσκολη εποχή, εκτοπίστηκε από την  πατρίδα του, τη Σαμψούντα, και τα έχασε όλα και όλους. Ήρθε στην Ελλάδα ολομόναχος, με μόνη περιουσία ένα τεφτέρι με συνταγές της μάνας του, που ήταν ξακουστή μαγείρισσα κι έτσι βρήκε δουλειά ως μάγειρας, σε ένα μαγέρικο στην οδό Αθηνάς. Ερωτεύτηκε τη Ρένα κι έζησαν μαζί για 17 περίπου χρόνια, ο ένας για τον άλλον, μέχρι που η ανάγκη του για κοινωνική δικαιοσύνη ξεπέρασε την αγάπη του για τη γυναίκα του και έφυγε αρχικά να πολεμήσει τους Ιταλούς και δυο χρόνια μετά, οριστικά πια, πήγε «στα βουνά με τους καπεταναίους».

Κάνατε κάποια έρευνα κατά τη διάρκεια των προβών;

Για μένα, η υποκριτική είναι κυρίως βαθειά εννόηση του κειμένου και επικοινωνία επί σκηνής. Βάσει λοιπόν του κειμένου, χρειάστηκε να ξαναδιαβάσω ή πρωτοδιαβάσω ιστορικά γεγονότα. Πιστεύω, πως ο άνθρωπος από τα πρώτα του βήματα μέχρι σήμερα, ενηλικιώνεται βασανιστικά αργά, για αυτό, στο σύντομο βίο μας δυσκολευόμαστε να δούμε την όποια πρόοδο, η οποία περνάει από Μεσαίωνες και Αναγεννήσεις. Το προχώρημα που έχουμε κάνει προς μια «ιδανική» κοινωνία είναι τόσο αδιόρατο, όσο ασήμαντη μοιάζει η Γη μέσα σε αυτό το μικρό κομμάτι του Σύμπαντος που έχουμε ανακαλύψει. Η φύση του ανθρώπου, είναι η λύση και το πρόβλημα ταυτόχρονα, και με αυτή την εξακρίβωση, μπορείς να συναισθανθείς όλους τους ρόλους σε βάθος, σε όποια χρονική περίοδο έχουν πάρει ζωή από τους μεγάλους συγγραφείς.

 

Πως ήταν η συνεργασία σας με τη Νικαίτη Κοντούρη;

Με τη Νικαίτη είχαμε διασταυρωθεί σίγουρα πολλές φορές, ειδικά τα πρώτα χρόνια ως ηθοποιός, αλλά ποτέ δε νομίζω να είχαμε γνωριστεί. Ήξερα τις δουλειές της, οπότε εξαρχής είχα μια θετική αντιμετώπιση στο άκουσμα της πρότασης και ακόμα πιο θετική από τον πολύ και ασυνήθιστα ευγενικό τρόπο προσέγγισης. Η συνέντευξη δίνεται τώρα που έχουν ολοκληρωθεί οι πρόβες μας και οφείλω να επιβεβαιώσω, πως η αρχική αίσθηση που είχα ισχύει μέχρι τώρα. Συνεργάστηκα με έναν άνθρωπο, μια γυναίκα, που νοιάζεται για τον άλλο πραγματικά, δίνει χώρο ειλικρινά και γενναιόδωρα, ακούει τον ηθοποιό και δέχεται χωρίς ίχνος εγωισμού, μια πρότασή του αν της αρέσει. Είναι ευγενής και γλυκύτατος άνθρωπος, με αποτέλεσμα να παίρνει αυτό που θέλει από τον ηθοποιό, χωρίς την παραμικρή ένταση. Υπάρχει και η παιδικότητά της, που είναι μοναδική και για μένα η διατήρηση της παιδικότητας, είναι μια πολύ δύσκολη μάχη απέναντι στη φθορά του σώματος η οποία σε γερνάει. Άλλωστε, για αυτό μοιάζει η σκηνοθέτις μας αρκετά χρόνια νεότερη. Δεν ξέρω αν η Νικαίτη καταφέρνει να διατηρήσει την αγνότητά αβίαστα. Κρίνοντας από τον εαυτό μου, πρόκειται για καθημερινό αγώνα απέναντι σε όλα αυτά που στην Ελλάδα και στον κόσμο σε σκληραίνουν και σε παγώνουν. Πάνω από όλα, είναι η συνεργασία και η συμβατότητα σε ανθρώπινο επίπεδο σε αυτή τη φάση της ζωής μου και μετά οι απόψεις περί προσέγγισης ενός ρόλου ή εκτέλεσης μιας οδηγίας. Μου πρόσφερε, λοιπόν, η Νικαίτη τη δυνατότητα να παίξω με την πραγματική έννοια που σημαίνει το παιχνίδι, με χαρά, χωρίς ζαβολιές και αν ξαναβρεθούμε, τώρα που γνωριστήκαμε, με ακόμα μεγαλύτερη θετικότητα, θα ξανάμπαινα στο παιχνίδι που θα με καλούσε.

Τι θα δουν οι θεατές επί σκηνής;

Πρόκειται για ένα …live, θα μπορούσα να πω. Στην κοινή προσπάθεια των ηθοποιών, να μεταφέρουν επί σκηνής το κλίμα μιας εποχής που ξεκινάει από το 1925 και καταλήγει στις μέρες μας, συμμετέχουν και δύο μουσικοί, ο Παναγιώτης Τσεβάς και Κώστας Νικολόπουλος κι έτσι θέλω να πιστεύω, πως όλοι μαζί δημιουργούμε ένα σύμπαν άκρως ελληνικό, ζωηρό, συγκινητικό, αστείο, που κάθε θεατής θα έχει ένα λόγο να ταυτιστεί κι ελπίζω να συγκινηθεί. Η Ρένα, διηγείται την ιστορία της, η οποία  διασταυρώθηκε με τα πιο σημαντικά ιστορικά γεγονότα του προηγούμενου αιώνα. Επιπλέον, κάθε απολογισμός ενός ηλικιωμένου ανθρώπου, έχει ενδιαφέρον ακόμα κι αν δεν έχει ζήσει μια πολυκύμαντη ζωή, όπως η Ρένα, γιατί η ζωή είναι μια πολύ δύσκολη περιπέτεια, αν θες να ρουφήξεις όλους τους χυμούς της. Οπότε, όταν φτάνεις να κάνεις πλήρης ημερών τη σούμα σου και συνεχίζεις να χαμογελάς, τότε προσφέρεις ένα δώρο αυτογνωσίας σε αυτούς που είναι πριν τη μέση του «Μαραθωνίου» και μια γλύκα, μια παρηγοριά σε αυτούς που είναι μετά…

Ποια είναι τα επόμενα επαγγελματικά σας σχέδια;

Το καλοκαίρι του 2014 είχα διοργανώσει μια ανεξάρτητη οικολογική ακτιβιστική δράση, το «240 χιλιόμετρα για τον Αιγιαλό», από την οποία γεννήθηκε η ιδέα του Run & Act. https://www.youtube.com/watch?v=6TXhnKPE484 Πρόκειται για μια περφόρμανς, Ευρωπαίων ηθοποιών- υπερμαραθωνοδρόμων, οι οποίοι την Ημέρα της Ευρώπης στις 9 Μαΐου 2019, θα μεταφέρουν ένα μήνυμα ενότητας συναδέλφωσης και  ειρήνης, μέσα από την παρουσίαση μιας παράστασης, βασισμένης σε μια συρραφή μονολόγων αγγελιοφόρων. Η παράσταση, με εκκίνηση από το Αρχαίο Θέατρο της Μαρώνειας στη Θράκη, θα παρουσιαστεί σε 19 Αρχαία Ελληνικά θέατρα που θα συναντούν οι ημεροδρόμοι, κατά μήκος μιας διαδρομής 2000 χιλιομέτρων, που τα συνδέει από αυτό της Μαρώνειας και θα καταλήξει μετά από 75 ημέρες σε αυτό της Επιδαύρου. Η ολοκλήρωση του Άθλου, θα πραγματοποιηθεί τον Αύγουστο στο Αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου, με την παράσταση της Αντιγόνης του Σοφοκλή. Το καλοκαίρι του 2015 ξεκινήσαμε με τον κύριο Γιώργο Λούκο το σχεδιασμό του, ώστε να γίνει το 2016 με μεγάλους Ευρωπαίους σκηνοθέτες, οι οποίοι θα αναλάμβαναν ένα κομμάτι του υπερμεγαλεπήβολου αυτού πρότζεκτ. Λόγω του ότι ο Κος Λούκος παύθηκε από τα καθήκοντα του Καλλιτεχνικού Διευθυντή του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου, το Run & Act μετατίθεται για κάθε επόμενη χρονιά, μιας και είναι δύσκολο να βρεθεί κάποιος οικονομικά ισχυρός ιδιώτης, που να είναι ταυτόχρονα ρομαντικός και ιδεαλιστής ή κάποιος φορέας από το κράτος που να μην είναι μόνο λόγια…. Πέρα από το Run & Act, έχω σκηνοθετήσει το εφηβικό θεατρικό έργο με τίτλο «Κρίση είναι θα περάσει», που παίζεται στο θέατρο Σταθμός. Το έργο πραγματεύεται το ευαίσθητο θέμα της επιληψίας και απευθύνεται σε εφήβους Γυμνασίου και Λυκείου.

Πληροφορίες παράστασης

«Ρένα» του Αύγουστου Κορτώ

Θεατρική διασκευή: Στέλιος Χατζηαδαμίδης

Σκηνοθεσία: Νικαίτη Κοντούρη

Σκηνικά-κοστούμια: Κωνσταντίνος Ζαμάνης

Μουσική: Παναγιώτης Τσεβάς

Φωτισμοί:  Στέλλα Κάλτσου

Επιμέλεια κίνησης: Φρόσω Κορρού

Video: Στέφανος Παπαδόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτης: Θάλεια Γρίβα

Βοηθός σκηνογράφου – Ενδυματολόγου: Μαρία Παπαδοπούλου

Βοηθός φωτιστή: Στέβη Κουτσοθανάση

Φωτογραφίες: Μαντώ Βασίλη

Επιμέλεια μακιγιάζ φωτογράφισης και video: Ευάγγελος Κοντομούς

 

Στο ρόλο της Ρένας η Υρώ Μανέ

Συμπρωταγωνιστούν: Άγης Εμμανουήλ, Κωνσταντίνος Φάμης, Μιχάλης Αβρατόγλου και οι μουσικοί Παναγιώτης Τσεβάς και Κώστας Νικολόπουλος

Πού: Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, Ηρώων Πολυτεχνείου, Πειραιάς, τηλ. 210 4143310, www.dithepi.gr

Πότε: από 10 Δεκεμβρίου 2018 και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20.30. Έως 10 Ιανουαρίου 2019

Εισιτήρια: Διακεκριμένη: 25 € | Α’ Ζώνη: 20 € – Φοιτητικό-Ανέργων: 17 € | B’ Ζώνη: 15 € – Φοιτητικό-Ανέργων: 13 € | Γ’ Ζώνη: 10 € – Φοιτητικό-Ανέργων: 8 €

https://www.theatermag.gr/2018/12/22/agis-emmanouil-nomizo-pos-i-rena-tha-me-kanei-na-xamogelao/